Cmentarz Komunalny w Kłodzku to jedna z najważniejszych nekropolii, która odgrywa kluczową rolę w regionie powiatu kłodzkiego.
Jako jedna z największych nekropolii w tym obszarze, wciąż pozostaje miejscem pamięci i refleksji dla mieszkańców oraz przyjezdnych.
Położenie
Cmentarz ma swoje usytuowanie w zachodniej części Kłodzka, co sprawia, że jest oddalony od zgiełku centrum. Znajduje się on przy drodze wyjazdowej, prowadzącej w kierunku Kudowy Zdroju.
Granice cmentarza wyznaczają trzy ulice: Dusznicka, Objazdowa oraz Korytowska. Działalność cmentarza jest zarządzana przez Gminę Kłodzko, która odpowiedzialność za jego administrowanie przekazała zewnętrznym przedsiębiorcom.
Obecnie, nadzorującym cmentarz jest firma „Mar-Pol”, która zajmuje się pełnieniem wszystkich obowiązków związanych z jego zarządzaniem.
Historia
Największy z cmentarzy w Kłodzku ma swoją historię sięgającą końca XIX wieku. Powstał on 30 kwietnia 1892 roku, w wyniku likwidacji bram oraz murów miejskich, a jego lokalizacja znalazła się na zachodnich peryferiach miasta, oddalonych od centrum. Taka decyzja była podyktowana koniecznością obsługi przepełnionych istniejących cmentarzy. Pierwotnie założony był wyłącznie dla katolików, dlatego nosił nazwę: Neuer katholischer Friedhof. Pierwszą osobą, która znalazła tam spoczynek, był browarnik Friebe, pochowany 2 maja 1892 roku.
Po zakończeniu II wojny światowej, a także po włączeniu Kłodzka do Polski, cmentarz zmienił swoją funkcję. W 1945 roku przekształcił się w miejski Cmentarz Komunalny. Obiekt ten został rozbudowany w kierunku zachodnim, co związane było z rozbiórką pobliskiego budynku jednorodzinnego, a drugi budynek w tym rejonie przekształcono w biuro zarządcy cmentarza.
W 2009 roku zaczęto planować budowę nowego cmentarza w okolicy ulicy Objazdowej. Realizacja części tej inwestycji miała miejsce w 2011 roku, co pozwoliło na powiększenie nekropolii o 180 kwater, w tym kolumbarium przeznaczonego na urny z prochami. Wiadomo jednak, że nadal nie przeprowadzono planowanego poszerzenia o 1100 miejsc. Całkowity koszt tej inwestycji szacowany jest na około 8 milionów złotych.
Układ cmentarza
Założenie cmentarza rozciąga się na kilkuhektarowym terenie, który podzielony jest na części o prostokątnym lub kwadratowym kształcie, otoczony bujnym drzewostanem. Całość nekropolii można podzielić na dwie główne sekcje:
- pierwsza, starsza część, w której centralnym punktem jest aleja prowadząca do kaplicy cmentarnej,
- druga, nowsza część, wybudowana w latach 90. XX wieku, z wyróżniającym się placem o kształcie koła, na którym znajduje się pomnik symbolizujący powołanie do wiecznego życia przez Chrystusa dla zmarłej osoby.
W północno-wschodniej części cmentarza można odnaleźć kwaterę poświęconą poległym oraz pomordowanym żołnierzom polskim i radzieckim, a także więźniom obozów i twierdzy.
Ważniejsze obiekty
Na terenie cmentarza w Kłodzku znajdują się liczne ważne obiekty, które przyciągają uwagę zarówno turystów, jak i miłośników historii. Jednym z nich jest krzyż kamienny z rytem dzidy, który według przekazów, upamiętnia tragiczny los Adama Markowskiego. To polski pielgrzym, który zginął w Kłodzku w 1604 r., wracając z Rzymu. Istnieje także inna teoria, która nadaje temu krzyżowi miano krzyża pokutnego. Byłby to symbol zadośćuczynienia przez zabójcę, który na skutek ugody z rodziną ofiary, fundował krzyż mający zapobiec dalszym krwawym konfliktom.
Warto zauważyć, że umowy te były akceptowane w średniowieczu, a jednym z warunków mogła być właśnie fundacja takiego krzyża. Jednakże, należy dodać, że hipoteza o krzyżach pokutnych opiera się głównie na spekulacjach, a nie na konkretnej dokumentacji. Podobne kamienne krzyże nie zawsze są z tego powodu klasyfikowane w tej kategorii. Przyczyny ich powstania mogą być bardzo różnorodne, podobnie jak w przypadku wielu innych krzyży. Pomimo tego, teoria o ich pokutnym charakterze zdobyła popularność i często pojawia się w lokalnych publikacjach oraz przewodnikach. Ciekawym jest fakt, że obie legendy dotyczące tego krzyża są ze sobą sprzeczne.
Kolejnym istotnym obiektem jest drewniana kaplica cmentarna, która powstała na początku XX wieku. Jej architektura przyciąga uwagę swoją prostotą i elegancją. Warto również wspomnieć o kapliczce domkowej, małej murowanej budowli z XIX wieku, pokrytej dwuspadowym dachem z dachówki. Kapliczka ta ma otwór w ścianie frontowej, zamknięty kratą, co nadaje jej dodatkowego uroku. Charakteryzuje się także tym, że poziom jej posadzki usytuowany jest poniżej poziomu przylegającego chodnika. Tylną część budowli przylega do ulicy Korytowskiej, co czyni ją integralnym elementem lokalnej przestrzeni.
Ważniejsze osobistości spoczywające na cmentarzu
Na Cmentarzu Komunalnym w Kłodzku spoczywa wiele pamiętnych osobistości, które wpisały się w historię regionu. Wśród nich wyróżniają się:
- władysław planetorz,
- o. pacyfik jan schwierz,
- franz boden,
- wacław brejter,
- emil czech,
- mieczysław halicki.
Przypisy
- Informacja uzyskana w administracji Cmentarza Komunalnego w Kłodzku w 2011 roku.
- N. Wellman, Kolejny cmentarz w Kłodzku, w: „Gazeta Wrocławska”, nr z 06.09.2010 r. [dostęp 22.02.2012 r.]
- Informacja na stronie firmy „Mar-Pol” [on-line] [dostęp: 22.02.2012 r.]
- Dane na podstawie portalu Dawne Kłodzko [on-line] [dostęp: 27.02.2010 r.]
- Protokół nr 30/09 z posiedzenia Komisji Bezpieczeństwa, Porządku Publicznego i Infrastruktury Drogowej w dniu 18 i 30 czerwca 2009 r. [on-line] [dostęp: 27.02.2010 r.]
- Kłodzko. Plan miasta, 1:10 000, wyd. 3, PPWK, Warszawa-Wrocław 1999.
- a b Słownik geografii turystycznej Sudetów, pod red. M. Staffa, t. 15, Wrocław 1994, s. 236.
- Arkadiusz Dobrzyniecki. Krzyże i kapliczki pokutne ziemi złotoryjskiej - historia pewnego mitu. „Pomniki Dawnego Prawa”. 11-12 (wrzesień-grudzień 2010), s. 32-37.
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty religijne":
Klasztor Franciszkanów w Kłodzku | Mauzoleum księcia Jana ziębickiego w Starym Wielisławiu | Synagoga w Kłodzku (pl. Chrobrego)Oceń: Cmentarz Komunalny w Kłodzku