Czarna brama, będąca znaczącym elementem barokowej architektury Kłodzka, została zbudowana w 1703 roku. To niezwykle ciekawe dzieło sztuki wyróżnia się grupą rzeźb przedstawiających świętych, które dodają jej wyjątkowego charakteru.
Ważne jest, aby zwrócić uwagę na detale oraz artystyczne rozwiązania, które czynią tę bramę nie tylko atrakcyjnym obiektem do podziwiania, ale także ważnym świadectwem historycznym regionu.
Historia
Brama z 1703 roku była niegdyś północnym wjazdem na cmentarz, który otaczał mur przy Kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. W miarę upływu lat, w wyniku likwidacji cmentarza, mur został usunięty, a jedynie brama pozostała na swoim miejscu.
Ta niezwykła budowla, stworzona przez nieznanych artystów, to doskonały przykład tzw. małej architektury oraz barokowej rzeźby. Jej wartość historyczna i artystyczna jest nie do przecenienia.
Z uwagi na swoje znaczenie, decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków z dnia 3 grudnia 1984 roku, obiekt został wpisany do rejestru zabytków, co zapewnia mu ochronę i pozwala zachować jego unikalny charakter dla przyszłych pokoleń.
Architektura
Budowla, która wyróżnia się na tle miasta, została wzniesiona przez jezuitów, z myślą o utworzeniu wizualnego połączenia pomiędzy kościołem parafialnym a centrum Kłodzka. Jest to typowy przykład późnobarokowej architektury, która przyciąga wzrok i zachwyca detalami.
Po obu stronach obiektu znajdują się dwa eleganckie słupy toskańskie, które dodają całości harmonijnej estetyki. Z lewej strony można zauważyć pozostałość dawnego muru cmentarnego, co potęguje historyczny kontekst tego miejsca. Na zwieńczeniu bramy umieszczono stromy, przerywany fronton, który przywodzi na myśl typ entrecoupé, charakterystyczny dla okresu baroku.
W centralnym punkcie frontonu ulokowane są posągi trzech jezuickich świętych: Franciszka Ksawerego, Ignacego Loyoli oraz Franciszka Borgiasza. Franciszek Ksawery, przedstawiony z księgą reguł, jest założycielem zakonu, Ignacy Loyola z krucyfiksem oddaje cześć męce pańskiej, a Franciszek Borgia trzyma obraz Matki Boskiej Śnieżnej, będący symbolem propagowania kultu maryjnego.
Na fryzie bramy widnieją litery „A.M.D.G.”, co jest skrótem od jezuickiej maksymy: „Ad maiorem Dei gloriam” — co w wolnym tłumaczeniu oznacza „Ku większej chwale Boga”. Symbolika w postaci skrzyżowanych palm, wyrzeźbionych w kluczu bramy, nawiązuje do idei chwały oraz nagrody wiekuistej.
W efekcie brama stanowi znakomite zamknięcie perspektywy ulicy Kościelnej, a jej architektoniczne detale wzbogacają i podkreślają otaczającą architekturę miasta.
Przypisy
- Fronton. [dostęp 18.01.2024 r.]
- Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 14.02.2013 r.]
- a b c Ryszard Gładkiewicz: Kłodzko. Dzieje miasta. Kłodzko: Muzeum Ziemi Kłodzkiej, 1998, s. 84. ISBN 83-904888-0-9.
- Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 15. Wyd. I. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1994, s. 211.
- Tadeusz Broniewski: Śląsk w zabytkach sztuki. Kłodzko. Wyd. II. Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 68.
- Tadeusz Broniewski: Śląsk w zabytkach sztuki. Kłodzko. Wyd. II. Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 69.
Oceń: Czarna brama z grupą rzeźb w Kłodzku