Budynek, który znamy jako dawne kolegium jezuickie w Kłodzku, to wyjątkowy przykład architektury barokowej, znajdujący się w malowniczej lokalizacji przy ul. Wojska Polskiego 11. Obiekt ten zaprzyjaźnia się z historycznym kontekstem starówki, która tętni życiem i przypomina o przeszłości tego regionu.
Obecnie w tym historycznym gmachu swoją działalność prowadzi liceum ogólnokształcące, kształcące młodzież i happeningi, w atmosferze nawiązującej do czasów jego świetności. Z pewnością, to miejsce stanowi nie tylko ważny punkt na mapie Kłodzka, ale także ważny element kulturowego dziedzictwa miasta.
Historia
W 1597 roku do Kłodzka przybyli zakonnicy jezuita, inaugurując w mieście swoją działalność duszpasterską. W październiku tego samego roku uzyskali oni papieską zgodę na organizację nauczania, które rozpoczęto w budynkach dawnego klasztoru kanoników regularnych na Górze Zamkowej. Proces budowy obecnego obiektu dydaktycznego trwał od 1655 do 1690 roku.
Pomimo kasaty zakonu jezuitów przez papieża Klemensa IV w 1773 roku, działalność ich była kontynuowana w Prusach aż do śmierci króla Fryderyka II Wielkiego. W 1787 roku zakon został ostatecznie rozwiązany, a majątek klasztorny dawnego kolegium przekazano na licytację. W 1800 roku część tego historycznego obiektu przekształcono w męskie gimnazjum, które dziesięć lat później zyskało status Królewskiego Gimnazjum Katolickiego.
W roku 1935 przeprowadzono solidną przebudowę skrzydła budynku, które znajduje się wzdłuż ul. Wojska Polskiego. W czasie rewitalizacji parteru dodano podcienia, co uczyniło przestrzeń bardziej dostępną dla pieszych.
W 1945 roku we wnętrzach budynku powstało liceum ogólnokształcące oraz gimnazjum. Obecnie swoją siedzibę ma tam I Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego w Kłodzku. Z decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków, z dnia 9 stycznia 1964 roku, obiekt ten został wpisany do rejestru zabytków, co podkreśla jego walory historyczne i architektoniczne.
Architektura
Budynek dawnego kolegium jezuickiego w Kłodzku zasługuje na szczególną uwagę nie tylko ze względu na swoje historyczne znaczenie, ale również z powodu niepowtarzalnej architektury. Projektantem tej niezwykłej budowli w stylu barokowym był włoski architekt Carlo Lurago.
Budowla, której wznoszenie trwało od roku 1665 do 1690, została zaprojektowana na planie prostokąta, z wewnętrznym dziedzińcem rozciągającym się na powierzchni 600 m². Najwcześniej, bo już w 1667 roku, oddano do użytku zachodnie skrzydło, od strony ulicy Wojska Polskiego. Wymiary całej konstrukcji wynoszą około 49 metrów długości i 40 metrów szerokości.
Skrzydła budynku mają trzy kondygnacje. Po stronie zewnętrznej, każde z nich wyposażone jest w ciąg pomieszczeń, natomiast od strony wewnętrznej, skierowanej ku dziedzińcowi, znajdują się zabudowane krużganki. W narożnikach ulokowano klatki schodowe, co potęgowało funkcjonalność całego obiektu.
Elewacje, które tworzą dziedziniec, składają się ze ślepych arkad, które są oddzielone w parterze parami pilastrów, natomiast w wyższych kondygnacjach możemy dostrzec lizen. W gmachu mieścił się także ryzalitowo wysunięty refektarz. Wnętrze budynku zostało zaplanowane z myślą o różnorodnych funkcjach, w tym sal wykładowych, mieszkań dla personelu, muzeum oraz sali teatralnej.
Północną część kompleksu zajmował klasztor jezuitów. Wśród najcenniejszych pomieszczeń można wskazać dawny refektarz, ozdobiony freskami o tematyce związanej z historią zakonu, oraz salę teatralną, w której zachowały się oryginalne freski oraz sztukaterie.
Wejście od strony placu Kościelnego zdobi bogato rzeźbiony portal, na którym umieszczono napis łaciński: Collegium Cæsareum Societatis Iesu, co w tłumaczeniu oznacza Kolegium Cesarskie Towarzystwa Jezusowego. Na fryzie umieszczono datę zakończenia budowy całego obiektu – rok 1690. Obok znajduje się drugi, nieco skromniejszy napis: sChoLæ hVManIores CæsareI CoLLegII soCIetatIs IesV ereCtæ, co można przetłumaczyć jako Szkołę Klasyczną Kolegium Cesarskiego, wzniesioną przez Towarzystwo Jezusowe, z datą MCCCCCLLLVVIIIIIII – 1667, wskazującą na czas rozpoczęcia budowy.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 01.12.2013 r.]
- Zdzisław Szczepaniak: Kolegium jezuickie i konwikt w Kłodzku. Nowa Ruda: Wydawnictwo Maria, 2005 r. ISBN 83-88842-76-5.
- Józef Pilch: Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska. Warszawa: Arkady, 2005 r. ISBN 83-213-4366-X.
- Ryszard Gładkiewicz: Kłodzko. Dzieje miasta. Kłodzko: Muzeum Ziemi Kłodzkiej, 1998 r. ISBN 83-904888-0-9.
- M. Czapliński, J. Maroń, A. Łoś, W. Mrozowicz, Historia w datach, Warszawa 1997 r.
- Kazimierz Marcinek: "Ziemia kłodzka: informator turystyczny". Kłodzko: ACTUS, 1993 r. ISBN 83-900960-0-5.
- Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 15. Wyd. I. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1994 r. ISBN 83-85773-06-1.
Pozostałe obiekty w kategorii "Szkoły":
I Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego w Kłodzku | Kłodzka Szkoła Przedsiębiorczości | Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Fryderyka Chopina w Kłodzku | Zespół Szkół Technicznych w KłodzkuOceń: Budynek dawnego kolegium jezuickiego w Kłodzku