Ulica Xawerego Dunikowskiego w Kłodzku

---

Przebieg i ruch uliczny

Ulica Xawerego Dunikowskiego jest drugą ulicą, którą można spotkać na osiedlu Nysa w Kłodzku. Rozpoczyna się ona od skrzyżowania z ulicą Jacka Malczewskiego, gdzie zapewniony jest przejazd pod blokiem nr 2 tej ulice. Następnie, prowadzi równolegle do kanału Młynówka,

oddzielona od niego groblą. Poniżej grobli znajduje się aleja spacerowa, a także garaże samochodowe. Ulica ta kończy swój bieg w punkcie, gdzie ponownie krzyżuje się z ulicą Malczewskiego, blisko parkingu osiedlowego.

Xawerego Dunikowskiego to droga dwukierunkowa. Ma status drogi gminnej, nad którą pieczę sprawuje gmina miejska Kłodzko. Z uwagi na jej lokalny charakter, nie przebiegają tędy żaden linie komunikacji miejskiej ani dalekobieżnej.

Historia

W historii ulicy Dunikowskiego ukrywa się wielowiekowy kontekst związany z integracją Wyspy Piaskowej do granic Kłodzka. Po nałożeniu w 1808 roku w Prusach nowej ustawy o miastach, miasto musiało stawić czoła licznych *ograniczeniom budowlanym*, które były efektem jego statusu jako miasta-twierdzy. Dwa lata później, w 1810 roku, miała miejsce sekularyzacja dóbr klasztornych, co prowadziło do przejęcia posiadłości franciszkanów z Wyspy Piaskowej przez państwo. W ten sposób, południowa część Piasku przeszła we władanie wojska.

W latach 1883–1886, na sąsiednim brzegu rzeki Młynówki, powstały nowe koszary dla 38 Regimentu infanterii, zwane „Nowymi Koszarami” (niem. Neue Kaserne), które miały ogromne znaczenie dla południa Wyspy Piaskowej. Zorganizowano tam również tzw. „Holzplan”, czyli plac ćwiczeniowy dla żołnierzy, będący miejscem defilad. W tym okresie utworzono także niewielką alejkę, która przez wiele lat pozostała bezimienna, dając początek obecnej ulicy Dunikowskiego. Połączona była ona z trzema kładkami, z czego jedna była zarezerwowana tylko dla wojska i prowadziła do lewobrzeżnej części miasta, znanej jako Przedmieście Za Zieloną Bramą (niem. Grüne Thor Vorstadt).

Na koniec XIX wieku zrealizowano również połączenie ścieżki z powstałym na południu ówczesnej ulicy Minorytów (niem. Minoritenstrasse) targowiskiem (niem. Viehmarkt). Z czasem, aleja doczekała się zadrzewienia i zmieniła swoją nazwę na Aleję Westchnień (niem. Seufzerallee), stając się jednym z bulwarów nad rzeka w mieście.

Po zakończeniu II wojny światowej, gdy Kłodzko przeszło pod polskie władze w 1945 roku, aleja nie miała nadanej nowej nazwy. Z powodu braku zabudowy, miejsce to nie było uwzględnione na pierwszym planie miasta z 1946 roku. W 1951 roku, przy współpracy mieszkańców i pracowników kolei, na terenie dawnego targowiska oraz części „Holzplanu” powstał stadion piłkarski Związkowego Klubu Sportowego „Spójnia” Kłodzko, na którym organizowano różnorodne festyny oraz mecze.

Przełomowy moment w historii tego obszaru miał miejsce w latach 60. XX wieku, kiedy podjęto decyzję o budowie nowego osiedla mieszkalnego. Planowano umiejscowienie tam około 450 mieszkań, a inwestorem była Powiatowa Spółdzielnia Mieszkaniowa w Kłodzku, która powstała w 1962 roku. Wzdłuż nowo utworzonej drogi, będącej częścią osiedla Nysa, powstała ul. Dunikowskiego, gdzie zdecydowano się na budowę pierwszego wieżowca w Kłodzku. Jego budowa miała miejsce w latach 1965–1969, a pod koniec lat 60. i na początku lat 70. XX wieku przy ulicy zrealizowano zespół garaży.

W nocy z 7 na 8 lipca 1997 roku, podczas tzw. powodzi tysiąclecia, ulica uległa zalaniu, kiedy woda przerwała wał przeciwpowodziowy w okolicach mostu pieszych, zatapiając całe osiedle Nysa. Na początku XXI wieku przeprowadzono modernizację oświetlenia, instalując latarnie wzdłuż spacerowej alei Dunikowskiego, a także naprawiono ławki i usunięto uschnięte drzewa.

Obiekty

W zachodniej części Kłodzka, przy ulicy Dunikowskiego, znajdują się niezwykle interesujące obiekty, które odgrywają istotną rolę w miejskim krajobrazie. Wśród nich warto wyróżnić:

• wieżowiec przy ul. Dunikowskiego 1 – zbudowany w latach 1965–1969, stał się flagową inwestycją nowego zespołu mieszkalnego w rejonie Piasku. Był to pierwszy wieżowiec w Kłodzku, a zarazem najnowocześniejszy i najwyższy budynek mieszkalny tamtych dni. Oferował dwanaście kondygnacji oraz był złożony z dwóch klatek schodowych (1/I i 1/II), z 55 mieszkaniami w każdej z nich, wzniesiony w technologii tzw. wrocławskiej wielkiej płyty. W trakcie budowy pojawiły się trudności związane z wodą w piwnicach, co spowodowało opóźnienia w realizacji; ostatecznie zbudowano tylko jeden poziom piwnicy, która była stosunkowo mała. W prawej klatce (1/II) mieszkanie nr 1 służyło jako kwatera służbowa dla dozorcy. Mieszkańcy, którzy zasiedlali blok do 1970 roku, musieli stawić czoła wielu wyzwaniom, w tym zakazowi przewozu mebli windą oraz częstymi awariami oświetlenia. Dodatkowo, na górnych piętrach był problem z ciśnieniem wody, a ściany były narażone na przemarzanie i zalewanie otwartych loggi po burzach. W XXI wieku wieżowiec przeszedł gruntowną modernizację, a od grudnia 2019 roku trwa remont jego elewacji, na której znajduje się reklama kłodzkiego oddziału Powszechnej Kasy Oszczędności ze stylizowanym lwem herbowym, widoczna od strony Młynówki.
• pawilon handlowo-usługowy przy ul. Dunikowskiego 1a – pierwotnie wybudowany jako sklep spożywczy pod koniec lat 90. XX wieku, obecnie mieści salon fryzjerski, co wskazuje na ewolucję lokalnej infrastruktury handlowej.

---

Oceń: Ulica Xawerego Dunikowskiego w Kłodzku

---