Antoni Dudek (ur. 1949)

---

Życiorys

Wczesne życie

Kazimierz Dudek przyszedł na świat w 1949 roku w Kłodzku, miejscu, które miało stać się tłem jego dzieciństwa oraz młodzieńczych lat. W 1967 roku postanowił wstąpić do zakonu jako członek franciszkańskiej Prowincji św. Jadwigi Zakonu Braci Mniejszych, mając na celu nie tylko realizację swoich duchowych aspiracji, ale także działalność na rzecz lokalnej społeczności.

2 lutego 1974 roku przyjął święcenia kapłańskie, a jego edukacja obejmowała studia z zakresu katechetyki na ATK w Katowicach, po czym kontynuował naukę historii kościoła na PAT we Wrocławiu. Jego kariera duchowna rozpoczęła się od pracy jako wikary w Raciborzu, a następnie w latach 1979–1982 spełniał funkcję duszpasterza akademickiego w Gliwicach. Do 1988 roku miał zaszczyt być wikarym oraz duszpasterzem studentów i osób niepełnosprawnych we Wrocławiu.

W latach 1988–1992 pełnił misje zagraniczne, m.in. w Izraelu oraz na Rodos. W ramach działalności duszpasterskiej rozpoczął współpracę z Komisariatem Ziemi Świętej w Krakowie. Od 1992 do sierpnia 2000 roku pełnił obowiązki proboszcza parafii św. Antoniego we Wrocławiu. W obliczu katastrofy, jaką była powódź tysiąclecia, jego inicjatywa zaowocowała powstaniem stalowego krzyża dziękczynnego, który umiejscowiono nad Odrą, przy Moście Trzebnickim, symbolizującego najwyższy poziom wody osiągnięty podczas tego dramatycznego wydarzenia.

Prudnik

Na początku roku 2000, Kazimierz Dudek osiedlił się w klasztorze franciszkanów w Prudniku, gdzie był organizatorem obchodów Roku Prymasowskiego w 2001. Na szczycie Koziej Góry postawiono „Zielony Krzyż Nadziei”, w który wmurowano kamień z ogrodu Oliwnego, przywieziony przez Antoniego Dudka. Między czerwcem 2001 a 2004 rokiem przebywał znów w Ziemi Świętej, gdzie jego relacje z Jordanii były publikowane w „Tygodniku Prudnickim” jako cykl „Wieści z Nebo”.

W listopadzie 2004 roku Dudek otrzymał tytuł Kapelana Rycerstwa Hrabstwa Kłodzkiego. Spełniał się również jako pomysłodawca „Alejki Wilka z Gubbio”, ścieżki wiodącej z sanktuarium św. Józefa na szczyt Koziej Góry. Tablice na tej alejce, ilustrujące historię Wilka z Gubbio z „Kwiatków św. Franciszka”, były wykonane przez dzieci ze szkół w Prudniku. Nie szczędził wysiłków w organizowaniu zlotów osób noszących nazwisko Dudek, w tym politologa Antoniego Dudka oraz muzyka Ireneusza Dudka.

16 sierpnia 2006 roku Dudek otrzymał nominację na urząd gwardiana i kustosza sanktuarium św. Józefa w Prudniku. W tym samym roku, przy wjeździe na teren sanktuarium, zainicjował budowę kapliczki Chrystusa Frasobliwego, ku czci Jerzego Simona i Wojciecha Mrosika, franciszkanów, którzy ponieśli śmierć w 1945 roku. Swoją pasję do muzyki zrealizował w organizacji corocznego zlotu motocyklistów oraz Rock Festiwalu Pogranicza, zachęcając młodzież do wspólnego udziału w tym wydarzeniu.

11 grudnia 2006 roku odznaczono go srebrnym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” za jego wkład w upowszechnianie sztuki i kultury. Dbał o renowację kapliczki św. Antoniego w Lipnie. Rok 2009 był dla niego kolejny momentem szczególnej chwały, kiedy to Rada Miejska w Prudniku uhonorowała go tytułem Honorowego Obywatela Gminy Prudnik, a zarazem inicjował odbudowę pręgierza w Kłodzku.

Później osiedlił się w Legnicy, a we wrześniu 2016 roku zajął miejsce w klasztorze na Górze Świętej Anny. 22 września 2018 roku, w sanktuarium na Górze Świętej Anny obchodzono jego jubileusz 50-lecia złożenia pierwszych ślubów zakonnych, co przyciągnęło uwagę wielu wiernych z Polski i zagranicy. W 2019 roku przebywał w klasztorze w Nysie, jednak już w 2020 roku na nowo osiedlił się w Prudniku, przebywając najpierw w klasztorze bonifratrów, a potem w klasztorze franciszkanów.

W maju 2021 roku zainicjował odbudowę dzwonnicy, która została zniszczona w 1956 roku. 3 marca 2022 roku, w Lipnie odsłonięto instalację przedstawiającą sześciu zakonników wędrujących do Lasu Prudnickiego, upamiętniającą długą, 170-letnią obecność franciszkanów w Prudniku.

Oskarżenia o molestowanie i wykorzystywanie seksualne

Według informacji uzyskanych przez „Nową Trybunę Opolską”, w 2022 roku Dudek został zatrzymany przez policję, jednak przyczyny tej interwencji pozostały nieznane dla opinii publicznej. 14 marca 2023 roku, po wysłuchaniu zeznań, prowincjał nakazał nałożenie na niego „pewnych ograniczeń” do czasu wyjaśnienia sprawy. W okresie trzydziestu lat działań, Dudek miał dopuścić się wykorzystywania seksualnego i finansowego wielu kobiet.

Zakon nie zgłosił tych incydentów prokuraturze, jednak jak tłumaczył Wit Bołd, delegat prowincjonalny do spraw dzieci i młodzieży: „Respektujemy polskie prawo państwowe, wiedząc, że obecnie polski kodeks karny wprowadził karalność milczenia na temat przestępstw seksualnych. Gdyby więc ktoś do nas przyszedł i zgłosił, że doszło do jakiegoś czynu zabronionego, musielibyśmy powiadomić prokuraturę”. Prokuratura Rejonowa w Prudniku nie miała żadnego zgłoszenia odnośnie Antoniego Dudka.

Na przełomie 2022 i 2023 roku zaczęły napływać zeznania kobiet, które twierdziły, że zostały skrzywdzone przez Antoniego Dudka. 14 marca 2023 roku, delegat prowincjonalny Wit Bołd opublikował apel, w którym prosił wszystkich, którzy doświadczyli przemocy ze strony duchownego, o kontakt. Apel skierowano do wiernych w każdej parafii, w której Dudek wcześniej pracował.

28 kwietnia 2023 roku, pewne oświadczenie wydane przez prowincjała Prowincji św. Jadwigi potwierdziło oskarżenia wobec Antoniego Dudka, uznając jego postępowanie wobec osób, którymi się opiekował, za naganne. Jak stwierdził Alard Maliszewski: „Wykorzystanie w sferze psychicznej, duchowej czy seksualnej, których dopuścił się nasz współbrat, napełniają mnie wstydem i bólem”. Proklamował podjęcie dalszych kroków prawnych przeciwko Dudkowi.

Za sprawą zeznań czterech kobiet, które skontaktowały się z redakcjami „Nowej Trybuny Opolskiej” oraz „Więzi”, ich relacje dotyczące molestowania i manipulacji dotarły do szerszej publiczności. W odpowiedzi, „Tygodnik Prudnicki” opublikował list otwarty podpisany przez grupę przyjaciół Antoniego Dudka, zarzucających kobietom kierowanie się nienawiścią oraz nietrafnymi oskarżeniami. Krytyka skierowana było również ku przeprosinom wydanym przez franciszkanów.

W czerwcu 2023 roku, decyzją prowincjała, Dudek został pozbawiony prawa odprawiania mszy z udziałem wiernych oraz ograniczono jego swobodę poruszania się poza klasztorem. W październiku tegoż roku, otrzymał dekret generała zakonu o wydaleniu z zakonu. Decyzja ta została oficjalnie potwierdzona przez Dykasterię ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego, która odrzuciła jego apelację, podtrzymując wcześniejsze postanowienia o wydaleniu go z zakonu franciszkańskiego.

Publikacje

Prace naukowe

W bogatym dorobku Antonia Dudka znajdują się liczne i różnorodne prace naukowe, które zyskały uznanie w środowiskach akademickich. Wśród nich wyróżnia się:

• 1995 – Święty Antoni ISBN 83-85880-35-6,
• 1996 – Klasztor, kościół i parafia na Karłowicach ISBN 83-85880-46-1,
• 1998 – Wrocław Karłowice: 1699–1999 ISBN 83-85880-73-9,
• 2002 – Franciszkanie w Kłodzku ISBN 83-88598-28-7,
• 2002 – Kłodzki męczennik: historia ks. Andreasa Faulhabera 21.05.1713–30.12.1757 ISBN 83-88598-27-9,
• 2002 – O. Władysław Edward Schneider (1833–1919) – śląski misjonarz w Ziemi Świętej ISBN 83-88598-16-3,
• 2003 – Franciszkanie Prowincji św. Jadwigi w służbie Kustodii Ziemi Świętej ISBN 83-88598-33-3,
• 2003 – Kłodzkie curriculum vitae: podróż sentymentalna ISBN 83-88598-46-5,
• 2003 – Śladami Poprzednika, czyli O miejscach związanych z osobą i działalnością św. Jana Chrzciciela ISBN 83-88598-32-5,
• 2005 – 100 lat przybycia franciszkanów do Borek Wielkich 1905-2005 ISBN 83-88598-65-1,
• 2005 – Fra Pietro – opowieść o franciszkaninie Albercie Küchlerze (1803–1886) ISBN 83-88598-57-0,
• 2005 – Raptularz franciszkanów z Prudnika ISBN 83-917915-2-1,
• 2006 – Alkantaryni na Śląsku (1847–1855) ISBN 83-88598-70-8,
• 2006 – Architektoniczne kopie Bożego Grobu z Jerozolimy w Polsce ISBN 83-88598-73-2,
• 2009 – Ludziom i miastu Prudnikowi ISBN 978-83-60791-81-3,
• 2009 – O dwóch, którzy zakochali się w Miłości ISBN 978-83-60791-88-2,
• 2019 – Bracia Mniejsi Franciszkanie w Nysie ISBN 978-83-953036-5-4.

Inne pozycje

Oprócz prac naukowych, autor ten stworzył szereg innych publikacji, które wzbogacają wiedzę o duchowości i historii. Oto niektóre z nich:

• 1995 – W szkole świętego Antoniego z Padwy: jubileuszowe rozważania o św. Antonim z Padwy ISBN 83-85880-26-7,
• 1997 – O najbardziej kochanym Świętym świata ISBN 83-85880-55-0,
• 2005 – Uwiodłeś mnie Panie ISBN 83-88598-67-8,
• 2005 – W drodze do domu ISBN 83-88598-55-4,
• 2006 – Bajki serdeczne z Prudnika ISBN 83-88598-83-X,
• 2006 – Wypłyń na głębię ISBN 83-88598-92-9,
• 2007 – Osobno, a jednak razem ISBN 978-83-60791-54-7,
• 2007 – Prudnik – Las: przewodnik: sanktuarium św. Józefa i miejsce uwięzienia Księdza Prymasa Stefana Wyszyńskiego ISBN 978-83-60791-57-8,
• 2007 – Pociągnij mnie za sobą! Pobiegnijmy! ISBN 978-83-60791-58-5,
• 2008 – I opowiadaj wszystko ISBN 978-83-60791-78-3,
• 2008 – Prudnik: ulica – chwilowo – Poniatowskiego 5 ISBN 978-83-60791-63-9,
• 2012 – …Ujrzał i uwierzył ISBN 978-83-935027-0-7,
• 2012 – …Jego słuchajcie (Łk 9,35) ISBN 978-83-935027-1-4,
• 2012 – Bracia mniejsi, Franciszkanie, Bracia od sznurka w ziemi świętej – krótka historia ISBN 978-83-935027-2-1,
• 2016 – Dom na górze ISBN 978-83-941217-2-3.

---

Oceń: Antoni Dudek (ur. 1949)

---