Arnoszt z Pardubic

---

Życiorys

Arnoszt z Pardubic przyszedł na świat 25 marca, z dużym prawdopodobieństwem w Kłodzku. Był najstarszym z czterech synów rycerza Arnoszta z Hostinki, który piastował tytuł pana na Pardubicach oraz królewskiego burgrabiego w Kłodzku. Jego matką była Adela, znana także jako Adlička. W początkowych latach życia, zdobywał wiedzę w szkole parafialnej prowadzonej przez joannitów, znajdującej się przy kościele pw. św. Jana w Kłodzku.

Podczas dalszej edukacji udał się do szkoły klasztornej benedyktynów w Broumovie, a następnie uczęszczał do instytucji edukacyjnej przy katedrze św. Wita w Pradze. Jego pasjonująca droga akademicka doprowadziła go do Włoch, gdzie przez 14 lat studiował prawo oraz teologię na renomowanych Uniwersytecie Bolońskim i Uniwersytecie Padewskim. Po powrocie do Czech w 1338 roku objął godność dziekana kapituły w Sadskiej oraz kanonika kapituły św. Wita w Pradze, a rok później został dziekanem tej drugiej kapituły. Radykalna zmiana w jego karierze nastąpiła w 1343 roku, gdy został mianowany biskupem, a w 1344 arcybiskupem Pragi.

Podczas swojego urzędowania, był niestrudzonym administratorem. W listopadzie 1344 roku rozpoczął budowę katedry św. Wita, gdzie osobiście został uwieczniony w triforium chóru przez budowniczego Piotra Parlera. Również jego zasługi przyczyniają się do założenia Uniwersytetu Karola w Pradze w 1348 roku, będącego pierwszą uczelnią wyższą na północ od Alp i na wschód od Renu. Arnoszt pełnił tutaj funkcję pierwszego kanclerza. W 1349 roku, z jego inicjatywy, ogłoszono tzw. Statuty Arnoszta z Pardubic, mające na celu uregulowanie działalności Kościoła w Królestwie Czeskim. Jego duchowa formacja była bliska ideom augustiańskim, co miało wpływ na jego działalność, w ramach której współpracował z wieloma kanonikami regularnymi i zakładał klasztory w Kłodzku, Rokycanach oraz Jaromierzu. Na swoich rodowych ziemiach w Pardubicach zainicjował budowę zamku oraz nakazał wzniesienie kościoła Zwiastowania Marii Panny.

Będąc również zręcznym dyplomatą, w 1346 roku starał się o zatwierdzenie wyboru Karola IV Luksemburskiego na króla rzymskiego w Awinionie, negocjując jego koronację na cesarza. 2 września 1347 roku miał zaszczyt koronować Karola IV na króla Czech. Jego wpływy rozciągały się również na konklawe w 1352 i 1362 roku, gdzie Arnoszt występował jako jeden z poważnych kandydatów na papieża.

Niechcąc rysować smutnych scenariuszy, warto podkreślić, że Arnoszt z Pardubic zmarł 30 czerwca 1364 roku na swoim zamku w Roudnicy nad Labem. Jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się w kościele pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Kłodzku. W prezbiterium zachował się jego nagrobek, który został zrealizowany w kręgu Petera Parlera w latach 1370–1375. Na tumbie z czerwonego marmuru znajduje się biała marmurowa rzeźba przedstawiająca arcybiskupa. W trakcie historii, z nagrobka wyciekała oleista ciecz o niezwykłej woni, w 1468 roku, a w połowie XVI wieku zaczęły się na nim pojawiać pęknięcia. W 1861 roku mocno zniszczony zabytek został przeniesiony do północnej nawy, gdzie znajduje się aż do dziś. W 1870 roku z kolei rzeźbiarz Johann Janda wykonał pomnik Arnoszta z Pardubic, który został ustawiony w nawie głównej, by w 1960 roku przenieść go z powrotem do nawy północnej.

Pamięć i legenda

Arnoszt z Pardubic jest uważany za znaczącą postać historyczną, która odegrała kluczową rolę w rozwoju miasta Pardubice. To właśnie tutaj rozpoczął on budowę zamku, który do dziś jest istotnym elementem miejskiego krajobrazu. Właśnie z jego inicjatywy wzniesiono również kościół Zwiastowania Marii Panny, co podkreśla jego związki z regionem oraz wpływ na jego architekturę.

W Pardubicach można podziwiać marmurowy relief przedstawiający Arnoszta, stworzony przez artystę Františka Zuzkę. Został on umieszczony w prezbiterium kościoła św. Bartłomieja w 1940 roku, stanowiąc ważny element upamiętniający postać arcybiskupa. To dzieło sztuki jest symbolem jego dziedzictwa oraz niezwykłego wkładu w historię miasta.

Warto również wspomnieć, że w dniu 23 września 2004 roku, z okazji 640-lecia śmierci arcybiskupa, aulę Uniwersytetu Pardubickiego nazwano Aulą Arnoszta z Pardubic. Jest to krok, który podkreśla trwałe znaczenie tej postaci w historii oraz jego oddanie dla regionu.

---

Oceń: Arnoszt z Pardubic

---