Kościół św. Jerzego i św. Wojciecha w Kłodzku

---

Historia

W 1275 roku w dokumentach po raz pierwszy wspomniano o istnieniu kaplicy pod wezwaniem św. Jerzego, zlokalizowanej przy szpitalu zarządzanym przez joannitów. Po przeniesieniu zakonu do centrum Kłodzka, ta pierwotna kaplica uległa zniszczeniu, a w 1470 roku spaliła się wraz z szpitalem. W 1475 roku książę ziębicki Henryk I Podiebradowicz zdecydował się przekazać nieruchomość bernardynom, fundując tym samym kościół i klasztor pod wezwaniem św. Jerzego, które zbudował razem z żoną Urszulą Brandenburską. Poświęcenie świątyni miało miejsce w 1479 roku, a dokonano go przez biskupa wrocławskiego Rudolfa von Rüdesheima, który działał na zlecenie arcybiskupa praskiego. W trakcie konsekracji kościół zyskał dodatkowego współpatrona, którym został św. Wojciech.

Dziewięć lat później, fundator został pochowany w krypcie znajdującej się pod prezbiterium. W 1517 roku kościół i klasztor przeżyły tragiczny pożar, który uszkodził obie budowle. Proces odbudowy był długi i mozolny, a fakt, że reforma protestancka odbił się negatywnie na powołaniach, spowodował, iż zakon opuścił miasto w 1546 roku, przekazując obiekty Radzie Miejskiej. W klasztorze zaadaptowano szpital dla ubogich, a w kościele powstała kaplica przy szpitalu.

Niestety, obiekty popadły w ruinę podczas wojen trzydziestoletniej, kiedy to Kłodzko zostało zdobyte przez Austriaków. Ruiny kościoła pozostały bez opieki przez długi czas, jednak w 1643 roku bernardyni powrócili do miasta i rozpoczęli proces odbudowy obiektów, który trwał blisko 150 lat, z licznymi przerwami. Zachowano oryginalne gotyckie prezbiterium, podczas gdy nawa i kaplice przeszły barokową przemianę. Sklepienie nad budowlą zyskało formę kolebkową, a w 1665 roku kardynał Ernst Adalbert von Harrach dokonał poświęcenia nowej świątyni.

Następne zniszczenia miały miejsce podczas trzeciiej wojny śląskiej w 1760 roku, kiedy kościół znów został dotknięty przez ogień. Po zakończeniu konfliktu odbudowano wieżę oraz dobudowano drugą, mniej okazałą. W 1810 roku, po rozwiązaniu zakonu, kościół został przekształcony w magazyn słomy i siana dla pruskiego garnizonu. Z kolei w klasztorze urządzono biura dla oficerów oraz mieszkania dla żołnierzy z rodzinami i szpital.

W 1834 roku władze przeorganizowały kościół, nadając mu status ewangelickiego kościoła garnizonowego. Po zakończeniu II wojny światowej do klasztoru przybyły franciszkanki Najświętszego Sakramentu (obecnie klaryski od wieczystej adoracji), a w 1947 roku otwarto kościół, który na nowo stał się świątynią katolicką. W latach 1956–1990 kościół nosił wezwanie Chrystusa Króla.

Architektura

Kościół, o którym mowa, jest jednonawową strukturą, która wyróżnia się rzędami kaplic usytuowanych po stronie północnej. Został wzniesiony w późnobarokowym stylu, a jednocześnie zachowuje elementy gotyckie, co czyni go wyjątkowym przykładem architektury. Całość konstrukcji została zrealizowana z cegły, z dobrze otynkowanymi ścianami, co dodaje mu charakterystycznego wyglądu.

Wymiary kościoła są imponujące – jego długość wynosi 50 metrów, a szerokość to 10 metrów. Prezbiterium z dwoma przęsłami i przyporami zakończone jest półkolistym bokiem, co jest jedynie jednym z pozostałości po jego gotyckich korzeniach. Północna ściana nawy posiada trzy okna, podczas gdy okna zlokalizowane od strony południowej zostały zamurowane, co nadaje bryle budynku pewną surowość.

Wnętrze kościoła cechuje się skromnym i surowym wyposażeniem, ponieważ pierwotne elementy wystroju wnętrza nie przetrwały do naszych czasów. Współczesne freski oraz stacje drogi krzyżowej wykonane z gipsu wprowadzają niewielki akcent współczesności do przestrzeni tego miejsca.

Wieże kościoła są zakończone baniastymi hełmami z przeźroczami, co dodaje im elegancji. Urokliwym akcentem architektonicznym są portale, którymi można wejść do kościoła, datowane na drugą połowę XVIII wieku.

Na południe od kościoła można zauważyć barokowy budynek klasztoru, który został wzniesiony w latach 1664–1665. Jest to czworoboczna budowla, zawierająca wewnętrzny wirydarz i przykryta dachem dwuspadowym. Elewacje klasztoru dzielone są za pomocą lizen, co podkreśla jego architektoniczne piękno.

---

Oceń: Kościół św. Jerzego i św. Wojciecha w Kłodzku

---