Osiedle im. Gustawa Morcinka (Kłodzko)

---

Geografia

Położenie geograficzne

Osiedle im. Morcinka jest zlokalizowane w południowej części malowniczego Kłodzka. To osiedle sąsiaduje od zachodu z osiedlem im. Dąbrówki, dawniej znanym jako XXX-lecia PRL. Na północnej stronie graniczy ze Śródmieściem, wcześniej określanym jako Przedmieście Zielone. Z kolei na wschodzie, osiągając Nysę Kłodzką, znajduje się osiedle Krzyżna Góra. Na południu granica osiedla przebiega wzdłuż Książka. Cała lokalizacja oddalona jest od centrum Kłodzka o około 1 km, co czyni ją dogodną dla osób pragnących korzystać z miejskich udogodnień.

Warunki naturalne

To osiedle wznosi się na wysokości od 294 do 303 metrów nad poziomem morza. W zachodniej części znajduje się największe wzniesienie obszaru, a wysokość terenu stopniowo maleje w kierunku wschodnim, prowadząc do rzeki Nysy Kłodzkiej. Warto wspomnieć, że cały obszar osiedla jest teren zabudowany, co podkreśla urbanistyczny charakter tej lokalizacji.

Historia

Obszar, na którym znajduje się współczesne osiedle, od wieków był częścią jednego z kłodzkich przedmieść, określanego mianem Zielonego. Jednak nie miał on wówczas jeszcze charakteru zabudowanego. W 1809 roku teren ten został formalnie włączony do granic miasta. Jednak dopiero po roku 1877, kiedy to niemieckie władze zniosły status miasta-twierdzy, nastąpił znaczący rozwój zabudowy tego rejonu.

W tym okresie, na północno-zachodnim skraju osiedla, zaczęły dzielić się pierwsze domy mieszkalne, w typowych dla ówczesnych czasów stylach historycznych oraz później secesyjnych. Pod koniec XIX wieku zagościły nowe ulice i place, w tym dzisiejsze ulice Chopina, Okrzei (południowy trakt) oraz Kusocińskiego.

W czasie dwudziestolecia międzywojennego stworzono obecną ulicę Walasiewiczówny oraz wschodni odcinek Kusocińskiego, co przyczyniło się do ustalenia obecnego układu sieci ulic. Planowano również budowę domów jednorodzinnych w tej okolicy. Niestety, te plany zostały przerwane przez wybuch II wojny światowej.

Po zakończeniu II wojny światowej, w 1945 roku, i po przejęciu Kłodzka przez polskie władze, a także w wyniku wzrostu liczby mieszkańców, podjęto decyzję o budowie nowego osiedla mieszkaniowego w tym rejonie. Składało się ono z bloków z wielkiej płyty, a jego budowa rozpoczęła się w 1962 roku. Pierwsze bloki przy ulicy Morcinka powstały do 1965 roku, a kolejne w rejonie ulicy Okrzei zrealizowano do końca 1970 roku. Jako ostatnie, w latach 1971–1973, zbudowano klatkowce i punktowce przy ulicach Walasiewiczówny i Kusocińskiego, a naprzeciw stadionu miejskiego powstało także kilka domów jednorodzinnych.

Nazewnictwo

Osiedle to nosi imię znanego polskiego pisarza związane z Górnym Śląskiem, Gustawa Morcinka (1891–1963). Morcinek był nie tylko literatem, ale również nauczycielem, działaczem publicystycznym i posłem na Sejm PRL I kadencji. Zmarł w trakcie budowy pierwszych bloków tego osiedla.

Administracja

Obszar, na którym powstało osiedle, od zawsze był związany z politycznymi i administracyjnymi losami Kłodzka. W wyniku zmian, które miały miejsce w drugiej połowie XIX wieku, obszar ten został oficjalnie włączony do granic Kłodzka. Po zakończeniu II wojny światowej, lokalizacja ta znalazła się w nowo utworzonym państwie polskim. Pierwotnie osiedle włączono w skład województwa wrocławskiego, a następnie w powiatu kłodzkiego. Na początku lat 70. XX wieku, w wyniku reformy administracyjnej, osiedle zostało częścią województwa wałbrzyskiego. W 1999 roku powrócono do struktury powiatu kłodzkiego, tym razem w obrębie województwa dolnośląskiego.

W Kłodzku nie funkcjonują pomocnicze jednostki administracyjne, takie jak osiedla czy dzielnice. W związku z tym większość spraw załatwiana jest przez samorząd miejski, którego siedziba ma miejsce na pl. Bolesława Chrobrego, w otoczeniu Starego Miasta. Mieszkańcy osiedla wybierają co pięć lat pięciu radnych do Rady Miasta, tworząc okręg wyborczy nr 3, który obejmuje centralną część miasta, usytuowaną na lewym brzegu Nysy Kłodzkiej, w przeszłości kadencja ta trwała cztery lata, do roku 2018.

Na obszarze osiedla znajdują się również siedziby kilku instytucji, które pełnią istotne funkcje w lokalnej społeczności, w tym:

• Urząd Skarbowy – ul. Walasiewiczówny 1,
• Kłodzka Spółdzielnia Mieszkaniowa – ul. Walasiewiczówny 4,
• Komenda Powiatowa Policji w Kłodzku – pl. Chopina 2.

Edukacja i kultura

Dzieci w wieku od 7 do 15 lat mają możliwość uczęszczania do zlokalizowanej nieopodal osiedla Szkoły Podstawowej nr 6 im. Unii Europejskiej, która mieści się przy ulicy Bohaterów Getta 22. To właśnie tam młodzi uczniowie zdobywają podstawową wiedzę i umiejętności, które będą im potrzebne w dalszym kształceniu.

Po ukończeniu szkoły podstawowej, młodzież w większości przypadków kontynuuje naukę w szkołach średnich, zlokalizowanych w centrum miasta, co ułatwia dostęp do edukacji oraz różnych form aktywności edukacyjnej i kulturalnej.

Religia

W Kłodzku zlokalizowane jest osiedle im. Gustawa Morcinka, którego mieszkańcy w przeważającej większości są wyznawcami Kościoła rzymskokatolickiego. Całe osiedle należy do katolickiej parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, która to parafia obejmuje również środkową część miasta oraz pobliskie Gołogłowy.

Parafia ta została założona w średniowieczu, a jej siedziba mieści się w malowniczej starówce kłodzkiej. Obecnie funkcję proboszcza pełni ks. Henryk Całka, SJ. Parafia wchodzi w skład diecezji świdnickiej oraz dekanatu kłodzkiego, co świadczy o jej znaczeniu w regionie.

Architektura i urbanistyka

Osiedle im. Gustawa Morcinka to wielkopłytowa struktura mieszkalna, charakteryzująca się rozbudową cztero- i pięciokondygnacyjną. Dominują tutaj budynki o charakterze klatkowców oraz punktowców. W tej przestrzeni można również spotkać nieliczne XIX-wieczne kamienice i domy jednorodzinne, zlokalizowane głównie w zachodniej oraz północno-wschodniej części osiedla. Ich architektura utrzymana jest w stylu secesyjnym oraz neostylowym, co nadaje tej okolicy specyficznego uroku.

Nowoczesne osiedle ma formę prostokąta, którego granice wyznaczają ulice: Kusocińskiego na południu, Bohaterów Getta na zachodzie, Harcerzy oraz Morcinka na północy, a także ponownie Kusocińskiego na wschodzie. Taki układ ulic sprawia, że całość jest dobrze zorganizowana i dostępna dla mieszkańców.

W skład osiedla wchodzą zarówno plac, jak i sześć ulic, które tworzą jego wewnętrzną komunikację:

• pl. Fryderyka Chopina,
• ul. Bohaterów Getta (część),
• ul. Janusza Kusocińskiego,
• ul. Harcerzy,
• ul. Gustawa Morcinka,
• ul. Stefana Okrzei (część),
• ul. Stanisławy Walasiewiczówny.

Rekreacja

Na obszarze osiedla zlokalizowane są przydomowe, niewielkie ogródki działkowe, które stanowią doskonałe miejsce do relaksu dla mieszkańców. W przestrzeni pomiędzy blokami znajdują się place zabaw, które są chętnie odwiedzane przez dzieci oraz ich rodziców, co sprzyja integracji lokalnej społeczności.

Warto zauważyć, że we wschodniej części osiedla, w latach 70. XX wieku, powstał zielony park. Jego budowa była wynikiem zaangażowania uczniów Zespołu Szkół Budowlanych im. prof. Żenczykowskiego w Kłodzku, którzy włożyli wiele wysiłku w ten społeczny projekt. Park ten,jak również jego aleje spacerowe z licznymi ławkami, oferują piękne widoki na Nysę Kłodzką oraz pobliski wodospad, stanowiąc idealne miejsce na spacery i odpoczynek.

Dodatkowo, w południowo-wschodniej części osiedla znajduje się plac manewrowy, który służy osobom przystępującym do kursów na prawo jazdy, co jest kolejnym atutem tej lokalizacji.

Gospodarka

Osiedle im. Gustawa Morcinka w Kłodzku charakteryzuje się kompleksową infrastrukturą handlową, która zaspokaja potrzeby mieszkańców. Na terenie osiedla znajduje się kilka prywatnych sklepów, oferujących różnorodne artykuły codziennego użytku.

Warto także zwrócić uwagę na obecność dwóch supermarketów, które znacząco ułatwiają zakupy lokalnej społeczności. Pierwszym z nich jest „Dino Market”, usytuowany przy ulicy Morcinka. Drugi to „Dobosz Market”, zlokalizowany przy ulicy Bohaterów Getta, który należy do prominentnej byłej radnej kłodzkiej, Haliny Dobosz, będącej także znaną przedsiębiorczynią.

Infrastruktura

Transport

Na terenie osiedla im. Gustawa Morcinka, jego zachodnią granicę wyznacza ulica Bohaterów Getta, która w przeszłości stanowiła istotny szlak komunikacyjny. Wiodła ona z Wrocławia, przez Kłodzko oraz Bystrzycę Kłodzką, aż do Przełęczy Międzyleskiej, gdzie przebiegała granica z Czechami. Jednak z biegiem lat, zwłaszcza w XX wieku, rozwój motoryzacji wpłynął na spadek znaczenia tej drogi, na rzecz nowej, bardziej nowoczesnej trasy, która prowadzi po prawej stronie Nysy Kłodzkiej. Obecnie, droga ta ma status drogi powiatowej nr 3238D, łączącej Kłodzko z Krosnowicami, Gorzanowem oraz Stara Łomnicą.

Komunikacja

Osiedle im. Gustawa Morcinka dysponuje jednym przystankiem autobusowym komunikacji miejskiej. Zlokalizowany jest on w sąsiedztwie supermarketu „Dobosz”. Przystanek, znany jako „Kłodzko, Bohaterów Getta, Dobosz”, obsługiwany jest przez firmę przewozową A-Vista. Autobusy, które odjeżdżają z tego miejsca, kursują na trasie: Kłodzko/ul. Szpitalna/Szpital w kierunku Kłodzko/ul. Noworudzka/Galeria.

Dodatkowo, na przystanku „Kłodzko, ul. Bohaterów Getta, Dobosz” zatrzymują się także autobusy komunikacji podmiejskiej, którą obsługuje PKS Kłodzko. Trasy te przewożą pasażerów w relacji: Kłodzko Dworzec Autobusowy – Starków. Warto zaznaczyć, że do lat 90. XX wieku, linia ta była oznaczona numerem 1.

Bezpieczeństwo

Bezpieczeństwo na osiedlu im. Gustawa Morcinka obejmuje ochronę przeciwpożarową oraz przygotowanie w obliczu różnych zagrożeń. Obszar ten podlega odpowiedzialności Komendy Powiatowej Straży Pożarnej oraz Komendy Powiatowej Policji w Kłodzku, której siedziba znajduje się przy placu Chopina 2. Dzielnicowym w tym rejonie jest asp. Grzegorz Piech, a służby miejskie wspierane są przez st. insp. Krzysztofa Wajdę oraz mł. strażnika Sebastiana Ligasa.

Na osiedlu dostępne są także apteki oraz przychodnie zdrowia, gdzie mogą pracować lekarze pierwszego kontaktu oraz dentyści. W 1994 roku, przy ulicy Kusocińskiego powstało Centrum Medyczne „Salus”, które dysponuje własnymi pracowaniami diagnostycznymi, takimi jak RTG, endoskopia, spirometria, USG oraz analityka laboratoryjna. Centrum oferuje usługi z zakresu medycyny rodzinnej, specjalistycznej oraz medycyny pracy, a także zapewnia transport sanitarny dla pacjentów w kraju i za granicą. W kłodzkiej filii Centrum Medycznego „Salus” dostępny jest oddział szpitalny, w którym wykonywane są rozmaite procedury medyczne, obejmujące chirurgię ogólną, urazowo-ortopedyczną, plastykę oraz laryngologię.

---

Oceń: Osiedle im. Gustawa Morcinka (Kłodzko)

---